دنيا افغان عوام جي مشڪلاتن جو احساس ڪري: وزيراعظم عمران خان

اسلام آباد – 09 ڊسمبر (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان چيو آهي ته دنيا افغان عوام جي ??شڪلاتن جو احساس ڪري، افغانستا?? کي انساني بحران کان بچائڻ جي ضرورت آهي، ڀارت بندوق جي زور، طاقت جي استعمال ۽ ظلم جي ذريعي ڪشمير?? کي نٿو دٻائي سگهي، آر ايس ايس جي ??وندي ڀارت کي ڪنهن ٻاهرين دشمن جي ضرورت نه آهي، پهرين به سرد جنگ سان دنيا کي تمام گهڻو نقصان ٿيو، پاڪستان هاڻي ڪنهن بلاڪ جو حصو نه بڻجندو، دنيا ۾ واپاري مفاد موسمياتي تبديلين جي اثر?? کي منهن ڏيڻ لاءِ گهربل قدمن جي راهه ۾ رڪاوٽ آهن، اسا?? کي تحقيق جي ??روغ ۽ ٿنڪ تينڪس جي ذريعي اهڙو متفقه بيانيو سامهون آڻڻو پوندو جيڪو اسان جي ??وم جي ترجماني ڪري. اهڙن خيالن جو اظهار هن انسٽيٽيوٽ آف اسٽريٽجڪ اسٽيڊيز ۾ ”هڪ پرامن ۽ خوشحال ڏکڻ ايشيا“ جي ??وضوع تي ڪانفرنس جي افتتاحي سيش?? کي خطاب ڪندي ڪيو. وزيراعظم خطي خاص طور تي افغانستان جي صورتحال جو ذڪر ڪندي چيو ته افغانستان جي صورتحال جي اسا?? کي تمام گهڻو فڪر آهي، اتي خانه جنگي جو خدشو هو، سويت جنگ ۾ 2 لک افعان شهري مارجي ??يا، پاڪستا?? کي به پناهگيرن جو بار برداشت ڪرڻو پيو هو، افغانستان ۾ هن ڀيري تباهي جو خدشو هو پر خوش قسمتي آهي ته ايئن نه ٿيو. افغانستا?? کي انساني بحران کان بچائڻو پوندو. افغانستان جا اثاثا منجمند آهن، ان جو بئنڪاري نظام مفلوج ٿي چڪو آهي، ان جا اثر افغان عوام تي پوندا،

هن چيو ته او آءِ سي جي ??رڏيهي وزيرن جو ايندڙ هفتي اجلاس ٿي رهيو آهي، پاڪستان پو??ي ڪوشش ڪري رهيو آهي ته دنيا کي ٻڌائي ته هو طالبا?? کي پسند ڪري يا نه ڪري، 4 ڪروڙ افغان عوام جو احساس ڪري ۽ اهو سمجهڻ گهرجي ته جيڪڏهن اهي ئي حالتون رهيون ته انهن تي ڇا گذرندو. آمريڪا کي به اهو سمجهڻ گهرجي ته افغانستان جا اثاثا منجمند ڪرڻ ۽ ان جي ??عيشت جي گهٽجڻ سان انساني بحران پيدا ٿيو ته ان جو نقصان سڀني کي ٿيندو ۽ پاڪستان سڀن کان وڌيڪ متاثر ٿيندو. ايران ۾ به هن وقت پناهگيرن جو وڏو مسئلو آهي، يورپ کي به پناهگيرن جي ڪري مسئلا درپيش آهن، افغانستان جي عوام 40 سالن کان هر قسم جي ??شڪلات?? کي منهن ڏئي رهي آهي، پاڪستان انهن جي ??شڪلات?? کي گهٽ ڪرڻ لاءِ پنهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪندو. افغانستان ۾ امن اسان جي ??ستقبل لاءِ تمام اهم آهي، وچ ايشيائي ملڪن سان اسان جو رابطو آهي ۽ وچ ايشيا جا سمورا ملڪ گوادر جي رستي واپار کي فروغ ڏيڻ چاهين ٿا، ان سلسلي ۾ اسان جا معاهدا ٿي چڪا آهن، پاڻ ۾ گڏيل رابطي جي ??اءِ افغانستان ۾ امن جي سخت ضرورت آهي، وزيراعظم چيو ته سي پيڪ پاڪستان جي ??اءِ هڪ وڏو موقعو آهي، ان مان اسان فائدو کڻي رهيا آهيون، هن چيو ته هن وقت حالتون سرد جنگ طرف وڃي رهيون آهن ۽ بلاڪس بڻجي رهيا آهن. پاڪستا?? کي اهي بلاڪس بڻجڻ کان روڪڻ جي پو??ي ڪوشش ڪرڻ گهرجي ۽ اسا?? کي ڪنهن بلاڪ جو حصو نه بڻجڻ گهرجي. پهرين به سرد جنگ سان دنيا کي تمام گهڻو نقصان ٿيو، پاڪستان نٿو چاهي ته اسان گذريل ڀيري وانگر هن ڀيري به سرد جنگ جو شڪار ٿيون. ايران ۽ سعودي عرب جي ??چ ۾ تڪرار جي حل لاءِ به پاڪستان پنهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪيو جنه?? کي ٻنهي ملڪن ساراهيو. وزيراعظم چيو ته آمريڪا ۽ چين جي ??چ ۾ سرد جنگ جي حوالي سان فاصلا وڌي رهيا آهن ۽ اسان جي ڪوشش آهي ته انهن وڌندڙ ويڇ?? کي گهٽ ڪريون، واپار ۾ مقابلو دنيا ۾ سدائين رهيو آهي پر اسان چاهيون ٿا ته حالتون ان طرف نه وڃن جهڙي طرح سوويت يونين، آمريڪا ۽ اولهندي ملڪن جي ??چ ۾ رهيا آهن، وزيراعظم چيو ته ڏکڻ ايشيا ۾ سڀ کان وڏو مسئلو ڪشمير آهي جنهن تي اسان ڀارت سان ڳالهه ٻولهه جي پو??ي ڪوشش ڪئي، نريندر مودي کي ٽ??لي فون به ڪيو پر هو پاڪستان طرفان امن جي خواهش کي ڪمزوري سمجهڻ لڳو. وزيراعظم چيو ته ڀارت ۾ آر ايس ايس جو نظريو رکندڙ حڪومت آهي ۽ هڪ نظريي سان اسان جو مقابلو آهي ان لاءِ مشڪل آهي ته هو اسان سان ڪا ڳالهه ٻولهه ڪري. جيڪو ڀارت ۾ ٿي رهيو آهي اهو ڪشمير ئي نه پر ڀارت جي عوام لاءِ به برو ٿي رهيو آهي ۽ اهو هندستان جي ??اڻهن جي به بدقسمتي آهي. ڀارت ۾ 50 کان 60 ڪروڙ ماڻه?? کي ٻئي درجي جو شهري سمجهيو پيو وڃي، انساني تاريخ ۾ ڪڏهن ائين ناهي ٿيو ڪٿي ايتري وڏي آبادي کي ٻي درجي جو شهري سمجهيوو ڃي، ان جا ڀارت جي ??عاشري جي ??اءِ سنگين اثر پوندا، ڀارت ۾ آر ايس ايس جو نظريو پائيدار نه آهي، آر ايس ايس جي ??وندي ڀارت کي ڪنهن ٻاهرين دشمن جي ضرورت نه آهي، آر ايس ايس ڀارت جي ??رڇ جو نظريو ڏنو آهي،

وزيراعظم چيو ته اسان جي حڪومت موسمياتي تبديلين جي اثر?? کي منهن ڏيڻ لاءِ تمام گهڻو ڪم ڪيو آهي، 2013ع ۾ خيبرپختونخوا ۾ بلين ٽري سونامي منصوبو شروع ڪيو ويو،هماليا جا گليشيئرز قراقرم جي گليشيئرز کان وڌيڪ تيزي سان پگهرجي رهيا آهن، ماضي ۾ پاڪستان ۾ ان مسئلي کي سنجيدگي سان ناهي ورتو ويو. پاڪستان موسمياتي تبد??لي جي اثرن کان سڀ کان وڌيڪ متاثر 10 ملڪن ۾ شامل آهي، ڀارت به ان کان شديد متاثر ٿي رهيو آهي، پاڪستان ۽ ڀارت ٻنهي کي گڏجي ??وسمياتي تبد??لي جي اثر?? کي منهن ڏيڻ لاءِ قدم کڻڻ گهرجن. موسمياتي تبد??لي جي اثر?? کي منهن ڏيڻ لاءِ عالمي اڳواڻن ۾ سنجيدگي نظر نه اچي رهي آهي، دنيا ۾ واپاري مفاد موسمياتي تبد??لي جي اثر?? کي منهن ڏيڻ لاءِ گهربل قدمن جي راهه ۾ رڪاوٽ آهن. پاڪستان جي ??احول لاءِ مضر گئسن جي اخراج ۾ حصو انتهائي گهٽ آهي، ڀارت بجلي جي ??ڌيڪ پيداوار ڪوئلي مان حاصل ڪري رهيو آهي، موسمياتي تبد??لي جي ??نفي اثرن جا سنگين نتيجا سامهون اچي رهيا آهن. پاڪستان هن وقت تائين ان حوالي سان جيڪي به قسم کنيا آهن انه?? کي پو??ي دنيا ۾ ساراهيو ويو آهي. اسان جي خطي ۾ سياسي اختلافن جي ڪري اوپار به گهٽ آهي ۽ موسمياتي تبد??لي جي اثرن جي حوالي سان به اسان هڪ ٻي سان ڳنڍيل آهيون. اسان جي خواهش آهي ته اسان ڀارتي حڪومت سان منطق سان ڳالهيون ڪري پنهنجي ??سئلن جو حل ڪڍي سگهون. وزيراعظم چيو ته اسان جو سڀ کان وڏو مسئلو ڪشمير آهي، ڪشمير جو مسئلو بندوق ۽ بم سان نه ڳالهين سان حل ٿيندو، ڀارت بندوق جي زور، طاقت جي استعمال ۽ ظلم جي ذريعي ڪشميري?? کي دٻائڻ جي ڪوشش ڪري رهيو آهي ان ۾ هو ڪڏهن ڪامياب نه ٿيندو، وڏي آبادي جي خلاف ڪو به کٽي نٿو سگهي جيڪڏهن اهڙي طرح ٿي سگهي ٿو ته آمريڪا کي افغانستان ۾ ڪاميابي حاصل ٿي وڃي ها ڇو ته آمريڪا کان وڌيڪ ڪنهن وٽ طاقتور فوج نه آهي، اسان اميد ڪريون ٿا ته ڀارت ۾ هڪ اهڙي حڪومت ايندي جنهن سان اسان ويهي ڳالهين جي ذريعي ڪشمير جو مسئلو حل ڪريون. وزيراعظم چيو ته لاهور ۾ تمام گهڻي آلودگي آهي پر دهلي کان وٺي پنجاب تائين پو??و علائقو آلودگي جي ??پيٽ ۾ آهي، جيستائين ٻئي ملڪ گڏجي ??دم نه کڻندا آلودگي تي ضابطو نٿو آڻي سگهجي، وزيراعظم چيو ته اسا?? کي هن وقت تحقيق ۽ ٿنڪ ٽينڪ جي گهڻي ضرورت آهي، اسان جي ??ونيورسٽين ۾ تحقيق تي وڌيڪ ڪم ٿيڻ گهرجي. سمنڊ پار پاڪستاني اسان جو وڏو اثاثو آهن، اسا?? کي انهن جي صلاحيتن مان به فائدو کڻڻ گهرجي ته جيئن اسان جي ??لڪ مان اهڙو بيانو ٻاهر وڃي جيڪو اسان جي ??وم جي ??مائندگي ڪري،

وزيراعظم چيو ته ملڪ ۾ انسٽيٽيوٽ آف اسٽريٽجڪ اسٽيڊيز وانگر ٿنڪ ٽينڪس جي ??ڌيڪ ضرورت آهي، 1960ع جي ڏهاڪي ۾ هڪ اعليٰ معيار جي ??نصوبابندي ڪميشن تحت ملڪ ۾ سڀ کان وڌيڪ اقتصادي ترقي ٿي ۽ ملائيشيا جهڙن ملڪن پاڪستا?? کي پنهنجي ??اءِ رول ماڊل سمجهندا هئا پر ان کانپوءِ ان ڏس ۾ اسان جي صلاحيت گهٽ ٿيندي ويندي، ٻاهر کي آئيڊياز کي اختيار ڪيو ويو جڏهن ته مقامي سطح تي ٿنڪ ٽينڪس تي ڌيان نه ڏنو ويو ۽ جڏهن ملڪ ۾ ٿنڪ ٽينڪس ئي نه هجي ته پو??ِ ٻاهرين رجحانن جو اسير بڻجي ??يندا آهن، ان کانپوءِ ميڊيا کي به آگاهي ڏيڻ جي ضرورت آهي، تحقيق کي فروغ ڏيڻ گهرجي، تحقيق کانپوءِ پنهنجو موقف دنيا جي سامهون ميڊيا جي ذريعي موثر طريقي سان اجاگر ڪري سگهجي ??و ڇو ته ماڻهو معاملن کان آگاهي کانسواءِ تبصرا ڪندا رهندا آهن، ان سان عوام به گمراهه ٿيندي آهي ۽ ملڪ ۾ يڪجهتي جي ??ضا قائم ناهي ٿيندي ۽ اهو به پتو ناهي پوندو ته قومي مفاد ڪهڙو آهي، اميد آهي ته غير ملڪي اسڪالرز جي اچڻ ۽ ان حوالي سان پيش ڪيل تجويزن سان پنهنجو پاڻ کي بهتر انداز ۾ دنيا جي سامهون پيش ڪري سگهنداسين. هن چيو ته دنيا اسان جي باري ۾ ڪا راءِ قائم ڪري ان بدران اسا?? کي پنهنجي ??وقف کي واضح ڪرڻ گهرجي، وزيراعظم چيو ته نائين اليون کانپوءِ آمريڪا ۾ ٿنڪ ٽينڪس پاڪستان تي تنقيد ڪرڻ شروع ڪري ڇڏي جيتوڻيڪ کين نه ته حقيقتن ۽ نه ئي اسان جي تاريخ ۽ ثقافت جو ڪو علم هو، هو ڪنه?? کي انتهاپسند ۽ ڪنه?? کي بنياد پرست قرار ڏيندا آهن ۽ ڪڏهن اسلامي بم جي ڳالهه ڪندا آهن اهو صرف ۽ صرف اسان جي خلاف بي بنياد پروپيگنڊا آهي، هڪ طبقو اهو آهي جيڪو اهو سمجهي ٿو ته اولهه مان جيڪو به ايندو آهي اهو سڀ ٺيڪ آهي ۽ ٻيو طبقو اهو آهي جيڪو اولهه مان ايندڙ هر شيءَ کي رد ڪري ڇڏيندو آهي ۽ اهو ان جي ڪري ٿيندو آهي ته اسان پنهنجي حقيقي سو?? کي پرواڻ ناهي چاڙهيو ۽ مختلف موقف اختيار ڪندا رهياسين،

وزيراعظم چيو ته ٻاهر ويهي ڪجهه ماڻهو اهو چوندا آهن ته پاڪستان سڀني کان وڌيڪ خطرناڪ ملڪ آهي، وزيراعظم چيو ته اسان چاهيون ٿا ته اسان هڪ سوچيل سمجهيل موقف دنيا جي سامهون پيش ڪريون، پاڪستان اسلام جي ??الي تي قائم ٿيو آهي ۽ اسلام جي حقيقت ڇا آهي ا?? کي دنيا جي سامهون صحيح طور تي اجاگر ڪرڻ لاءِ اسا?? کي ٿينڪ ٽينڪس جي ضرورت آهي. موجوده حڪومت رحمت اللعالمين ﷺاٿارٽي قائم ڪئي جنهن تحت اسلام لاءِ بهترين ڪم ٿي رهيو آهي هن چيو ته امن ۽ خوشحالي جو پاڻ ۾ گهرو تعلق آهي، جيڪو جنگين سان مسئلا حل ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو آهي ا?? کي تاريخ جو پتو ناهي هوندو ان جا انداز غلط ٿي ويندا آهن، جنگين سان مسئلا حل ڪرڻ جي خواهش رکندڙ پنهنجي ??ٿيارن جي ڪري تڪبر ۾ مبتلا ٿيندا آهن، اهي انسانيت جو ناهن سوچيندا، افغانستان ۽ اسان جون حالتون سڀني جي سامهون آهن، افغانستان ۾ جنگ جي ڪري مشڪلاتن جو سڀني جي سامهون آهن، آخري گهڙي تائين پو??ي ڪوشش ڪرڻ گهرجي ته مسئلا ڳالهين جي ذريعي حل ٿين، افتتاحي سيش?? کي پرڏيهي وزير شاهه محمود قريشي به خطاب ڪيو.