پاڪستان ۽ چين جي لاڳاپن سان سڄي خطي ۾ استحڪام آيو آهي: وزيراعظم عمران خان

اسلام آباد – 08 فيبروري (اي پي پي) وزيراعظم عمران خان چيو آهي ته پاڪستان ۽ چين جي ??اڳاپن سان سڄي خطي ۾ استحڪام آيو آهي، ڀارت ڪشمير جي صورتحال بدتر بڻائي ڇڏي آهي، ڀارت جي انتهاپسند حڪومت سان گڏ وڌڻ تمام گهڻو مشڪل آهي، طالبان حڪومت سان پسندگي ۽ ناپسندگي کي هڪطرف رکندي اسان کي افغان عوام جي ??دد ڪرڻ گهرجي، عوام کي غر??ت مان ڪڍڻ لاءِ چين اسان جو رول ماڊل آهي، دنيا هڪ ٻي سرد جنگ جي سٽ سهي نٿي سگهي، اهڙي صورتحال پيدا نه ٿيڻ گهرجي جو دنيا ٻن حصن ۾ ورهائجي ??ڃي. اهڙن خيالن جو اظهار هن چيني ٽي وي سي جي ??ي اين کي انٽرويو ڏيندي چئي. وزيراعظم چيو ته ??ئون پنهنجي زندگي 20 سال عالمي راند ۾ حصو وٺندي گذاري، جڏهن کان آئون وزيراعظم بڻيس مون کي ٽي وي تي به راندين جا مقابلا ڏسڻ جو موقعو گهٽ ئي ملندو آهي، هن چيو ته ??يجنگ ۾ ونٽر اولمپڪ ڏسڻ منهنجي ??اءِ خوشي جو سبب آهي، هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته پاڪستان ۽ چين جا لاڳاپا اهڙا منفرد آهن جو وقت جي ??ر آزمائش تي پورو لهندا، پاڪستان ۽ چين جهڙين به مشڪلاتن مان گذاريا، اسان جا لاڳاپا هر امتحان ۾ سرخرو رهيا ۽ وقت سان گڏ مضبوط ٿيندا ويا، هن چيو ته ??ي پيڪ صدر شي جن پنگ جي بيلٽ اينڊ روڊ منصوبي جو اهم ترين جز آهي، منهنجو خيال آهي ته ??ڏهن مان وزيراعظم لي ۽ صدر شي چن پنگ سان ملندس ته ??نهن کي چوندس ته ??نهن کي وڌيڪ اڳتي وڌايو وڃي. اهي مواصلاتي رابطا ۽ توانائي جي ??يداواري منصوبن سان شروع ٿيا، هاڻي اسان اهو چاهيون ٿا ته ??هو اڳئين مرحلي جي طرف وڌن، جيڪي صنعتي ترقي، انفارميشن ٽيڪنالاجي ۽ سڀ کان وڌيڪ ڪري زراعت جي شعبي تي مشتمل آهي، ڇاڪاڻ جو زراعت اسان جي ??لڪ جو اهم ترين شعبو آهي، اسان کي پنهنجي ??ڌندڙ آبادي جي ??اءِ غذائي تحفظ جي ضرورت آهي، ان لاءِ تمام ضروري آهي ته ??سان کي پنهنجي زرعي پيداوار وڌائڻ ۾ چين جو تعاون حاصل ٿئي. هڪ ٻئي سوال ۾ هن چيو ته منهنجي خيال ۾ پاڪستان ۽ چين جي ??اڳاپن سان پوري خطي ۾ استحڪام آيو آهي، بدقسمتي سان هن وقت پاڪستان جو سڀ کان وڏو مسئلو ڪنهن حد تائين چين جو به مسئلو آهي اهو اسان جو وڏو پاڙيسري ڀارت آهي. آئون انهن ماڻهن مان آهيان جيڪي اهو پڪو يقين رکندا آهن، اسان کي پنهنجا سڀئي اختلاف سياسي ڳالهين سان حل ڪرڻ گهرجن جيتوڻيڪ اها بدقسمتي آهي ته ڀارت ۾ هڪ انتهاپسند قوم پرست حڪومت آهي. 74 سال اڳ اسان جي آزادي جي ??قت کان ڪڏهن ڀارت ۾ اهڙي حڪومت نه رهي، اها اسان جي بدقسمتي آهي ته ??سان کي اها منجهه محسوس ٿيندي آهي ته ??سان ان حڪومت سان اڳتي ڪيئن وڌون. خاص طور ڪشمير جي ڪري، ڪشمير ڀارت سان گڏ اسان جو واحد تڪرار آهي، ان بدران ته ??ن مسئلي کي حل ڪيو وڃي، ڀارت صورتحال بدترين ٺاهي ڇڏي آهي، ان لاءِ اهو هڪ مسئلو آهي ۽ آئون ام??د ڪريان ٿو ته ??لد يا دير اسان ان کي ڳالهين جي ذريعي حل ڪري وٺنداسين. جيڪڏهن ان کي هڪ طرف رکي ڪري ڏسون ته چين ۽ پاڪستان جا لاڳاپا خطي ۾ استحڪام آندو آهي. افغانستان جي حوالي سان سوال جي جواب ۾ هن چيو ته پاڪستان ۽ چين جي ??چ ۾ ان ڳالهه تي اتفاق آهي ته ڪنهن قوم ايتريون مصيبتون برداشت نه ڪيون جيتريون افغان عوام ڪيون، هنن 40 سال جيڪا واحد شيءَ ڏٺي آهي اها جنگ آهي، اهو پهريون دفعو آهي ته هتي ام?? جو موقعو ميسر آيو آهي، ڇاڪاڻ جو افغانستان ۾ هن وقت ڪا جنگ نه ٿي رهي آهي، جيتوڻيڪ هن وقت مسئلو اتي وڌندڙ انساني الميو پيش اچڻ جو آهي، ڇاڪاڻ جو افغانستان جو دارومدار ٻاهرين امداد تي آهي، طالبان جي حڪومت سنڀالڻ تائين افغانستان جي بجيٽ جو 17 سيڪڙو حصو ٻاهرين امداد تي هو. هڪ ڀيرو جڏهن ٻاهرين امداد ختم ٿي ته پوري حڪومت هڪ ڳڻتي جوڳي بحران جو شڪار آهي، اهي خدمتون فراهم نٿا ڪري سگهن ڇاڪاڻ جو انهن جو وٽ پئسو ئي ناهي ۽ انهن جي ??رڏيهي ناڻي جا ذخيرا منجمند ڪيا ويا آهن، چين ۽ پاڪستان ۽ ٻيا ڪيترائي ملڪ ايستائين جو يورپي ملڪ سڀني جو اتفاق آهي ته ڪنهن ترقي سان طالبان جي حڪومت کي پسنديدگي يا ناپسنديدگي کي هڪ طرف رکندي جيڪا واحد شيءَ اسان جي ذهنن ۾ هجڻ گهرجي اها 4 ڪروڙ افغان عوام آهي، جنهن مان اڌ غذائي عدم تحفظ جي بدترين صورتحال جي ??ر چڙهيل آهن، اتي ڏڪار سبب فوتگيون ۽ غذائي گهٽتائي جا امڪان آهن، ان لاءِ اسان جو اتفاق آهي ته هر ڪنهن جي اولين ترجيح افغانستان جي چار ڪروڙ عوام هجڻ گهرجي، سي پيڪ جي حوالي سان هڪ سوال جي جواب ۾ وزيراعظم چيو ته ??هو منصوبو تمام اهم آهي، ڇاڪاڻ جو چين جي سيڙپڪاري، رابطا هموار ڪرڻ ۽ توانائي جي ??يداوار جي شعبن ۾ اهڙي وقت آئي جيڪا پاڪستان جي ??اءِ تمام نازڪ هئي، ڇاڪاڻ جو اسان کي ٻن طرحن جا مسئلا درپيش هئا، هڪ ته ??سان دهشتگردي جي خلاف جنگ ۾ شريڪ هئاسين ۽ دهشتگردي خلاف جنگ ۾ پاڪستان جو هجڻ جو نقصان شايد ڪنهن ملڪ کان وڌيڪ هو، افغانستان کانسواءِ پاڪستان ڪنهن ٻي ملڪ کان وڌيڪ نقصان کنيو. اسان جا تقريبن 80 هزار ماڻهو شهيد ٿيا ۽ معيشت کي سئو ارب دالر کان وڌيڪ جو نقصان ٿيو. اسان جي ڪرنسي پنهنجي اڌ کان وڌيڪ قيمت وڃائي ويٺي ۽ انهن سڀني کان وڌيڪ اسان جون ٻه انتهائي بدعنوان حڪومتون جيڪي مالي بحران جو سبب بڻيون، چين اسان اسان جي ??شڪل وقت ۾ سامهون آيو، اهو به انهن سببن مان هڪ آهي جنهن جي سبب پاڪستان ۾ چين جي عوام جي ??اءِ ايتري محبت آهي ڇاڪاڻ جو ضرورت جي ??قت ڪم ايندڙ دوستن کي توهان سدائين ياد رکندا آهيو، اهڙا دوست جيڪي ان وقت آيا جڏهن توهان کي مدد جي ضرورت هجي، جيئن ته ??سان ان وقت هئاسين، هاڻي سي پيڪ ٻي مرحلي طرف وڌي رهيو آهي ۽ ٻي مرحلي ۾ پهرين شيءَ ته ??سان جا صنعتي زونز ۾ سيڙپڪاري آهي، ٻي انفارميشن ٽيڪنالاجي ۾ آئي آهي. وزيراعظم چيو ته پاڪستان پنهنجي ??يڪنالاجي زون ۾ سيڙپڪاري لاءِ زبردست مراعتون ڏئي رهيو آهي ۽ ٽئين شيءَ جنهن جو مون پهرين به ذڪر ڪيو اها زراعت آهي، ڇاڪاڻ جو پاڪستان بنيادي طور تي هڪ زرعي ملڪ آهي ۽ اسان کي زراعت ۾ پيداوار وڌائڻ لاءِ چين جي تعاون ۽ مدد جي ضرورت آهي، اسان پهرين ئي چين جي ڪمپني سان گڏ مفاهمت جي ??ادداشتن تي صحيحون ڪري رهيا آهيون، جيڪا گڏيل طور تي فائديمند هوندي، چيني ڪمپنين کي اسان وٽ سيڙپڪاري کان تمام گهڻو فائدو ٿيندو ۽ پاڪستان جي ??اءِ ٽيڪنالاجي جي ??نتقلي فائديمند ٿيندي، وزيراعظم چيو ته ??ي پيڪ جو منصوبو هاڻي ٻي مرحلي ۾ داخل ٿي ويو آهي، هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته ??ڏهن منهنجي حڪومت اقتدار ۾ آئي پاڪستان جيو اڪنامڪس کي خصوصي ڌيان ڏنو، هاڻي جڏهن اسان جيواڪنامڪس جي ??قابلي ۾ جيو اسٽريٽجڪ کي اهميت ڏني، جيو اڪنامڪس مان مراد منهنجي حڪومت جي ترجيح ماڻهن کي غر??ت مان ٻاهر ڪڍڻ آهي، بدقسمتي سان اسان جي 25 سيڪڙو آبادي غر??ت جي ??ڪير کان هيٺ زندگي گذاري رهي آهي. اسان جي بنيادي ترجيح ان کي ان صورتحال کان ٻاهر ڪڍڻ آهي ۽ ان حوالي سان چين اسان جو رول ماڊل آهي، وزيراعظم چيو ته ??نساني تاريخ ۾ ڪنهن به ملڪ ايتري گهٽ مدي ۾ ايترن ماڻهن کي غر??ت مان ن?? ڪڍيو جيترا چين ڪڍيا آهن. اسان کي معلوم آهي ته هُنن 35 کان 40 سالن ۾ 70 ڪروڙ ماڻهن کي غر??ت مان ڪڍيو آهي ۽ تازو ئي صدر شي جن پنگ انتهائي غر??ت جي خاتمي جو اعلان ڪيو آهي. منهنجي ??يجهو اهو انساني تاريخ جو سڀ کان وڏي ڪاميابين مان هڪ آهي، ان کان اڳ ڪڏهن انساني تاريخ ۾ ائين ن?? ٿيو. منهنجي حڪومت جو ڌيان پنهنجي ??اڻهن کي ڪنهن ن?? ڪنهن طرح سان غر??ت مان ڪڍڻ آهي ۽ ان حوالي سان چين جو ماڊل اسان جي سامهون آهي ۽ ان حوالي سان اسان چين کان سکڻ جا خواهشمند آهيون، ان سلسلي ۾ اسان جا اجلاس به ٿيا آهن ته ??سان ڪيئن دولت پيدا ڪريون ۽ پوءِ ان دولت جي ذريعي هيٺين سطح جي ??اڻهن کي مٿي آڻيون. هڪ سوال جي جواب ۾ وزيراعظم چيو ته مون کي ان ڳالهه تي فخر آهي ته پاڪستان انهن ڪجهه ملڪن ۾ آهي جنهن ڪورونا وبا سبب متاثر ٿيندڙ اڪثر ملڪن جي ??قابلي ۾ ان وبا جو بهتر انداز ۾ مقابلو ڪيو آهي. اسان کي ان وبا کي منهن ڏيڻ جي حوالي سان انهن ٽن ملڪن ۾ شامل ڪيو ويو آهي جنهن ڪورونا جي صورتحال جو بهترين مقابلو ڪيو، اسان ان وبا سان پنهنجي ??عيشت کي به بچايو ۽ ماڻهن کي به. اسان چين کان گهڻو ڪجهه سکيو ڇو ته ??ڏهن وبا پکڙڻ شروع ٿي ته ??سان چين سان ويجها لاڳاپا رکيا ۽ ان سان گهڻو ڪجهه سکيو ڇو ته ??تي وبا سڀ کان پهرين چين جي ??وهان ۾ سامهون آئي ۽ بعد ۾ ٻين جاين تائين پکڙجي ??ئي، وزيراعظم چيو ته ??ڏهن ويڪسين تيار ٿي وئي ته ??سان چين ۽ ٻين ملڪن کان به مدد ورتي پر چين نازڪ وقت ۾ اسان جي ??دد ڪئي، وزيراعظم چيو ته ??سان کي بي حد خوشي آهي ته ??وش قسمتي سان اسان انهن ڪجهه ملڪن ۾ شامل آهيون جنهن ٻين جي ??قابلي ۾ وبا جو بهتر طريقي سان مقابلو ڪيو. هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته ??ئون سمجهان ٿو ته ??نيا هڪ ٻي سرد جنگ جي سٽ نٿي سهي سگهي، اهڙي صورتحال پيدا نه ٿيڻ گهرجي جو دنيا ٻن حصن ۾ ورهاجي ??ڃي، اهڙي صورتحال جو ڪنهن کي به فائدو نه ٿيندو، هر ڪوئي ان صورتحال کان متاثر ٿيندو آهي. وزيراعطم چيو ته ملڪن جي ??چ ۾ تعاون سان ئي عوام جو فائدو ٿيندو آهي، هن چيو ته مون يورپي يونين کي ٺهندي ڏٺو آهي ۽ پوءِ اسان ڏٺو ته ??ڄي يورپي ملڪن ۾ زندگي جو معيار بهتر ٿي ويو. هن چيو ته ??ئون ام??د ڪريان ٿو ته ڇڪتاڻ هڪ ٻي سرد جنگ جي شڪل اختيار نه ڪندي، جتي اسان کي اهو فيصلو ڪرڻو پئجي ته ??سان کي ڪنهن جو ساٿ ڏيڻو آهي. اسان جا آمريڪا سان بهترين لاڳاپا آهن ۽ چين سان انتهائي مضبوط لاڳاپا آهن، اسان ن??ا چاهيون ته پاڪستان کي اهڙي صورتحال کي منهن ڏيڻو پوي ته ??يڪڏهن توهان جا چين سان لاڳاپا آهن ته ??وهان کي ٻين ملڪن سان لاڳاپا ختم ڪرڻا پون، هن چيو ته ??سان چاهيون ٿا ته پاڪستان اهو ڪردار ادا ڪري جيڪو هن 1970ع ۾ ڪيو، پاڪستان آمريڪا ۽ چين جي ??چ ۾ لاڳاپا هموار ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو هو. ڊاڪٽر هنري ڪسنجر جي ??شهور زمانه دوري جو اهتمام پاڪستان ڪيو هو. اسان اهڙي طرح جو ڪردار ادا ڪرڻ جي ام??د رکون ٿا. منهنجي ترجيحي پاڪستان جي 22 ڪروڙ عوام آهي، آئون ان صورت ۾ ئي پوئتي پيل ماڻهن کي غر??ت مان ڪڍي سگهان ٿو جنهن سان معيشت ۾ بهتري اچي ۽ معاشي بهتري استحڪام ۽ ام?? سان ايندي آهي، جيڪڏهن توهان تڪرارن کي منهن ڏيڻو آهي ته ??ڀني کان پهرين معيشت متاثر ٿيندي آهي ۽ اهو سڀ کان آخري ڳالهه ٿيندي ته ??يڪا اسان چاهينداسين، وزيراعظم نئين قمري سال جي آغاز تي چيني عوام کي مبارڪباد ڏني ۽ ان ام??د جو اظهار ڪيو ته ??يندڙ سال چين ۽ باقي دنيا جي ??اءِ ام?? ۽ خوشحالي جو سال ثابت ٿيندو.